Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό και ανεξέλεγκτο άγχος για καθημερινές δραστηριότητες και καταστάσεις. Το άτομο που παρουσιάζει ΓΑΔ ανησυχεί αδιάλειπτα για θέματα όπως η υγεία, τα οικονομικά, η εργασία, οι διαπροσωπικές σχέσεις ή ακόμα και για μικρά καθημερινά ζητήματα. Αυτή η ανησυχία είναι δυσανάλογη σε σχέση με την πραγματική διάσταση ή πιθανότητα να συμβούν τα γεγονότα για τα οποία εκδηλώνεται η ανησυχία.
Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως αρχίζει να αναπτύσσεται στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία και συχνά εμφανίζεται για πρώτη φορά μεταξύ των 20 και 30 ετών. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Η ΓΑΔ είναι μια χρόνια διαταραχή που μπορεί να έχει κυμαινόμενη πορεία, με περιόδους βελτίωσης και επιδείνωσης των συμπτωμάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται ανεξαρτήτως ηλικίας, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ατόμου.
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής (ΓΑΔ);
Τα συμπτώματα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής περιλαμβάνουν υπερβολική ανησυχία και δυσκολία στον έλεγχο της ανησυχίας, ευερεθιστότητα, μυϊκή ένταση, δυσκολία συγκέντρωσης, κόπωση, δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία) και νευρικότητα. Για να μειώσει τα παραπάνω, το άτομο αποφεύγει καταστάσεις που προκαλούν άγχος, αναζητά καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις από τους άλλους και σχεδιάζει με υπερβολικό τρόπο μελλοντικές εργασίες που έχει να εκτελέσει ασχολούμενο με εξονυχιστικές λεπτομέρειες προκειμένου να αποφύγει ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες της ΓΑΔ;
Δεν έχει μια μοναδική αιτία, αλλά θεωρείται ότι προκύπτει από έναν συνδυασμό βιολογικών, περιβαλλοντικών και ψυχικών παραγόντων. Εάν ένα μέλος της οικογένειας έχει ΓΑΔ ή άλλη αγχώδη διαταραχή, είναι πιθανότερο να εμφανιστεί και σε άλλα μέλη της οικογένειας. Επιπρόσθετα, στρεσογόνα γεγονότα ζωής, όπως το διαζύγιο, η απώλεια εργασίας, σοβαρή ασθένεια ή θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την ΓΑΔ καθώς και οι μακροχρόνιες πιέσεις, όπως η εργασιακή πίεση ή τα οικονομικά προβλήματα, μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της διαταραχής. Τα άτομα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως η τελειοθηρία, η ανάγκη για έλεγχο ή η χαμηλή ανεκτικότητα στην αβεβαιότητα, μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στην ανάπτυξη της ΓΑΔ καθώς και τραυματικές εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία, όπως η κακοποίηση, η παραμέληση ή η απώλεια ενός γονέα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ΓΑΔ αργότερα στη ζωή.
Ψυχοθεραπεία και ΓΑΔ
Η ψυχοθεραπεία είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ΓΑΔ). Υπάρχουν διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας που μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με ΓΑΔ, με την πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη και ερευνητικά τεκμηριωμένη να είναι η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ) η οποία εφαρμόζεται στο εξειδικευμένο κέντρο ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής My Counselling, τόσο στις ατομικές δια ζώσης όσο και στις online συνεδρίες . Οι γνωσιακές τεχνικές εστιάζουν στην αναγνώριση και την αλλαγή των αρνητικών ή δυσλειτουργικών σκέψεων που συμβάλλουν στο άγχος. Οι ασθενείς μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις αυτόματες αρνητικές σκέψεις και να τις αντικαθιστούν με πιο λειτουργικές και ρεαλιστικές. Οι συμπεριφορικές τεχνικές περιλαμβάνουν την εκπαίδευση σε τεχνικές χαλάρωσης, την έκθεση σε αγχογόνες καταστάσεις με ελεγχόμενο τρόπο και την ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης του άγχους. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να συνδυαστεί με φαρμακευτική αγωγή εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο από θεράποντα ιατρό.
Πώς η ΓΑΔ σχετίζεται με άλλες ψυχικές διαταραχές;
Η ΓΑΔ συχνά συνυπάρχει με άλλες ψυχικές διαταραχές (συννοσηρότητα). Οι συχνότερες ψυχικές διαταραχές που συνυπάρχουν με τη ΓΑΔ είναι: μείζων καταθλιπτική διαταραχή, δυσθυμική διαταραχή, κοινωνική αγχώδης διαταραχή (κοινωνική φοβία), διαταραχή πανικού, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, σωματοδυσμορφική διαταραχή, χρήση ουσιών.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ΓΑΔ στην οικογένεια και τους φίλους ενός ατόμου;
Η ΓΑΔ μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικογένεια και τους φίλους του ατόμου που την εκδηλώνει. Οι συγγενείς και οι φίλοι συχνά βιώνουν αυξημένο άγχος και στρες λόγω της συνεχούς ανησυχίας για την υγεία του αγαπημένου τους προσώπου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση και εξουθένωση, καθώς και σε ευερεθιστότητα και συγκρούσεις στις σχέσεις τους.
Η κοινωνική απομόνωση είναι επίσης συχνή, καθώς το άτομο με ΓΑΔ μπορεί να αποφεύγει κοινωνικές καταστάσεις, επηρεάζοντας τις κοινές δραστηριότητες και τις κοινωνικές επαφές της οικογένειας και των φίλων.
Παρά τις προκλήσεις, η κατανόηση και η υποστήριξη μέσω ψυχοεκπαίδευσης μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, ενισχύοντας τις σχέσεις και δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για το άτομο με ΓΑΔ.
Τι ρόλο παίζει η διατροφή και η άσκηση στη διαχείριση της ΓΑΔ;
Η διατροφή και η άσκηση παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της γενικευμένης ΓΑΔ. Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων άγχους. Η αποφυγή καφεΐνης, αλκοόλ και υπερβολικής ζάχαρης είναι επίσης σημαντική. Όσον αφορά την άσκηση, η τακτική άθληση όπως το περπάτημα ή η γιόγκα μπορεί να βελτιώσει την ψυχική υγεία και να μειώσει το άγχος σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία.
