Ψυχολογία και Θάλασσα: Καθώς το καλοκαίρι ξεκινά, αξίζει να εστιάσουμε στα ψυχολογικά οφέλη που προκύπτουν από την παρουσία μας κοντά στη θάλασσα και να κατανοήσουμε πώς αυτή η επαφή επηρεάζει τη συναισθηματική και νοητική ευημερία.
Η επαφή με το υδάτινο στοιχείο δεν αποτελεί απλώς μια ευχάριστη καλοκαιρινή απόδραση, αλλά και μια βαθιά θεραπευτική εμπειρία.
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν βρισκόμαστε κοντά στο νερό
Έρευνες δείχνουν ότι η θέα και ο ήχος του νερού ενεργοποιούν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ηρεμία, τη δημιουργικότητα και την ευχαρίστηση. Ο νευροεπιστήμονας Michael Merzenich έχει δείξει πως ο ήχος των κυμάτων επιδρά στο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, μειώνοντας το στρες και προάγοντας τη χαλάρωση. Το φαινόμενο “blue mind” που περιγράφει ο βιολόγος Wallace J. Nichols αναφέρεται στη νοητική κατάσταση ηρεμίας και δημιουργικότητας που προκύπτει όταν είμαστε κοντά στο νερό. Αυτή η κατάσταση όχι μόνο βοηθά στην αποφόρτιση από τα καθημερινά στρεσογόνα ερεθίσματα, αλλά και ενισχύει την αίσθηση σύνδεσης με τον εαυτό μας.
Ψυχολογία και θάλασσα
Η θάλασσα λειτουργεί ως φυσικό αγχολυτικό. Σύμφωνα με άρθρο στο New Scientist, η παραμονή κοντά σε θαλάσσιο περιβάλλον σχετίζεται με μειωμένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Η οπτική επαφή με υδάτινες εκτάσεις αυξάνει την παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης, δύο νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με την ευχαρίστηση και τη συναισθηματική σταθερότητα. Επίσης, η αίσθηση απεραντοσύνης και η ρυθμική κίνηση του νερού συμβάλλουν στη μείωση της νοητικής υπερφόρτωσης.
Πλεονεκτήματα του χρόνου κοντά στη θάλασσα
Η φυσική παρουσία σε θαλάσσια τοπία:
- Ενισχύει τη δημιουργικότητα και τη συγκέντρωση
- Μειώνει τη συχνότητα αρνητικών σκέψεων
- Προκαλεί φυσική αποφόρτιση από το ψηφιακό στρες
- Ευνοεί τη σωματική δραστηριότητα (κολύμβηση, περίπατοι), η οποία συνδέεται με αυξημένη παραγωγή ενδορφινών
Η αλληλεπίδραση με το θαλάσσιο περιβάλλον φαίνεται να λειτουργεί προστατευτικά για την ψυχική υγεία, ιδιαίτερα σε περιόδους αυξημένου στρες ή κρίσεων.
Ποιες είναι οι προκλήσεις και οι περιορισμοί στον σύγχρονο τρόπο ζωής;
Στον αστικό τρόπο ζωής, η πρόσβαση στη φύση –και ειδικότερα στη θάλασσα– είναι περιορισμένη. Οι κάτοικοι μεγάλων πόλεων, λόγω χρόνου και μετακίνησης, δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε τέτοια περιβάλλοντα, κάτι που ενδέχεται να εντείνει την αποσύνδεση από τη φύση και να επιβαρύνει την ψυχική υγεία. Το χρόνιο στρες που προκαλείται από τον αστικό θόρυβο, τη μόλυνση και την υπερέκθεση στην τεχνολογία, δημιουργεί την ανάγκη για συστηματική και ουσιαστική επαφή με φυσικά στοιχεία..
Η σημασία της σύνδεσης με τη φύση και τη θάλασσα για την ευημερία
Σύμφωνα με την Psychology Today, η συστηματική έκθεση σε φυσικά περιβάλλοντα σχετίζεται με:
- Αυξημένη ενσυνειδητότητα (mindfulness)
- Καλύτερη συναισθηματική ρύθμιση
- Ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας
Η θάλασσα, ως στοιχείο της φύσης, δρα ως “γέφυρα” που επανασυνδέει το άτομο με το παρόν και το εσωτερικό του βίωμα.
Πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε την εμπειρία της φύσης στην καθημερινότητα
Ακόμη και χωρίς άμεση πρόσβαση στη θάλασσα, μπορούμε:
- Να ακούμε σε αναπαραγωγή ήχους θάλασσας ή κυμάτων
- Να παρατηρούμε φωτογραφίες ή βίντεο με θαλάσσια τοπία
- Να οργανώνουμε συστηματικά μικρές αποδράσεις σε παραθαλάσσιες περιοχές
- Να εντάξουμε φυσικά στοιχεία στο σπίτι ή τον χώρο εργασίας (π.χ. φυτά, ανοιχτοί τόνοι χρωμάτων, υδάτινα στοιχεία)
Ακόμη και λίγα λεπτά σύνδεσης με φυσικά ερεθίσματα μέσα στην ημέρα μπορούν να επιφέρουν αξιοσημείωτα οφέλη στην ψυχική διάθεση και στην ενέργεια.
Επιστημονικές προσεγγίσεις που ενσωματώνουν τη φύση στην ψυχοθεραπεία
Η θεραπεία μέσω φύσης (nature-based therapy) και η ecotherapy αποτελούν σύγχρονες πρακτικές στο εξωτερικό που ενσωματώνουν τη φύση στο θεραπευτικό πλαίσιο. Έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι προσεγγίσεις μπορούν να ενισχύσουν τη θεραπευτική σχέση, να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης και να αυξήσουν την δέσμευση στη θεραπεία.
Αν επιθυμείτε να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, μπορείτε να δείτε περισσότερα για τις online υπηρεσίες στο My Counselling ή να επιλέξετε δια ζώσης συνεδρία, ανάλογα με το τι ταιριάζει καλύτερα τη δεδομένη χρονική στιγμή στις δικές σας ανάγκες.
