Τι είναι το άγχος
Το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του ψυχισμού σε καταστάσεις πίεσης, ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Ενώ είναι απαραίτητο σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε καταστάσεις κινδύνου, όταν γίνεται υπερβολικό, επηρεάζει και δυσκολεύει την καθημερινή μας ζωή. Το αγχος μπορεί να εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα όπως αυξημένος καρδιακός ρυθμός, μυϊκή τάση, επιτάχυνση της αναπνοής, αίσθημα πνιγμονής, εφίδρωση, γαστρεντερικές ενοχλήσεις κ.α.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο έδαφος για την διαχείριση και την αντιμετώπιση του παθολογικού άγχους.
Ψυχοθεραπεία για τη διαχείριση άγχους
Στην ψυχοθεραπεία παρέχεται ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον όπου ο θεραπευόμενος μπορεί από κοινού με την Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια Ιωάννα Τσαμπαλάτη – Βακαλοπούλου να διερευνήσει τις αιτίες και τα συμπτώματα του άγχους, να αναγνωρίσει τα στοιχεία που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την διαιώνισή του αναπτύσσοντας παράλληλα αποτελεσματικές δεξιότητες διαχείρισης.
Ένας στόχος της ψυχοθεραπείας είναι η ενδυνάμωση του θεραπευόμενου να αναλάβει τον έλεγχο του άγχους και να αναπτύξει στρατηγικές για την αντιμετώπισή του. Σε αυτό συμβάλλει η ίδια η θεραπευτική σχέση καθώς και οι γνωσιακές και συμπεριφορικές τεχνικές.
Μέσω της συνειδητοποίησης, της σύνδεσης και της επεξεργασίας αυτών των παραγόντων, οι θεραπευόμενοι αρχικά εντός της συνεδρίας και έπειτα γενικευμένα στην ζωή τους, αναπτύσσουν νέες προοπτικές και πιο υγιείς τρόπους σκέψης.
Οι αγχώδεις διαταραχές (DSM-V) για τις οποίες οι ενήλικες συχνά αναζητούν ψυχοθεραπεία είναι οι ακόλουθες:
- Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ). Εκδηλώνεται με διαρκή και υπερβολική ανησυχία για. πολλούς (ενίοτε και όλους) τομείς της ζωής του ατόμου, όπως είναι η εργασία, οι σχέσεις, η υγεία, η οικονομική κατάσταση αλλά και ζητήματα που προκύπτουν στην καθημερινότητα, όπως ένα επαγγελματικό η φιλικό ραντεβού, ένα deadline, η φροντίδα του σπιτιού ή ένα τεστ. Μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως: νευρικότητα ή υπερένταση, ευερεθιστότητα, εύκολη κόπωση, μυϊκή τάση, διαταραχή του ύπνου, δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει.
- Η κοινωνική αγχώδης διαταραχή (κοινωνική φοβία). Πρόκειται για τον φόβο του ατόμου να αποτελέσει αντικείμενο προσοχής, ακόμα περισσότερο να γίνει το επίκεντρο της προσοχής υπό το πρίσμα του φόβου της αρνητικής αξιολόγησης, που όπως πιστεύει θα προκληθεί από τα συμπτώματα του άγχους, από το να πει ή να κάνει κάτι ντροπιαστικό ή κάτι λάθος, ή επειδή φοβάται πως είναι βαρετό, δεν έχει κάτι να πει ή θα πει κάτι ακατάλληλο. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι κοινωνικές καταστάσεις αποφεύγονται ή υπομένονται με έντονο άγχος.
- Η διαταραχή πανικού. Εκδηλώνεται με επανειλημμένες, απροσδόκητες κρίσεις πανικού. Η προσβολή πανικού είναι ένα απότομο ξέσπασμα έντονου φόβου ή έντονης δυσφορίας που κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Τα συνοδά συμπτώματα μπορεί να είναι μεταξύ άλλων τρέμουλο, ρίγη, εφίδρωση, ταχυκαρδία, αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας, αίσθημα πνιγμονής, ναυτία και αίσθημα ζάλης, φόβος επερχόμενου θανάτου ή απώλειας ελέγχου του νου. Τα άτομα που έχουν βιώσει προσβολές πανικού, διακατέχονται από επίμονη ανησυχία ή άγχος για επιπλέον προσβολές ή τις συνέπειες αυτών (π.χ. θα χάσω τον έλεγχο, θα πάθω καρδιακή προσβολή, θα τρελαθώ κτλ ) και συχνά εμφανίζουν σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά που συνδέεται με τις προσβολές (π.χ. αποφυγή σωματικής άσκησης ή μη οικείων καταστάσεων).
- Η αγοραφοβία. Το άτομο φοβάται ή αποφεύγει περιστάσεις (χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, αεροπλάνου, τρένου, αναμονή σε ουρά, να βρίσκεται μέσα σε πλήθος, ανοικτούς ή κλειστούς χώρους, να είναι μόνο εκτός σπιτιού) λόγω των σκέψεων ότι η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή μπορεί να μην υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια σε περίπτωση ανάπτυξης συμπτωμάτων τύπου πανικού ή άλλων συμπτωμάτων ανικανότητας ή συμπτωμάτων που θα το ντροπιάσουν.
- Οι ειδικές φοβίες. Αναφέρονται στις συγκεκριμένες φοβίες που δυσκολεύουν ένα άτομο (για έντομα, σκυλιά, κλειστούς χώρους, θέα του αίματος, πτηνά, κλπ) το οποίο αν εκτεθεί στο φοβογόνο αντικείμενο, εκδηλώνει υψηλά επίπεδα άγχους και φόβου καθώς και ταχυπαλμία, εφίδρωση, ναυτία, κλπ.
Είναι θεραπεύσιμες οι αγχώδεις διαταραχές;
Καθένα από αυτά τα είδη αγχωδών διαταραχών απαιτεί μια διαφορετική προσέγγιση και θεραπεία. Στο εξειδικευμένο κέντρο ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής My counselling, η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Ιωάννα Τσαμπαλάτη – Βακαλοπούλου, χρησιμοποιεί την γνωσιακή- συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, θεραπεία εκλογής για το σύνολο των αγχωδών διαταραχών, εξατομικεύοντας και προσαρμόζοντας τις υπηρεσίες κάθε φορά ανάλογα με τις μοναδικές ανάγκες του θεραπευόμενου.
